عقلانیت باور دینی از دیدگاه پراگماتیسم

عقلانیت باور دینی از دیرباز یکی از مهم ترین مسائل فلسفه ی دین بوده است؛ اما پرسش اصلی این است که عقلانیت به چه معنا است؟ ملاک و معیار عقلانیت باورهای دینی چیست؟ معیار پراگماتیسم برای سنجش عقلانیت باورهای دینی چه می باشد؟ چه نقدهای جدی بر دیدگاه پراگماتیسم در مورد عقلانیت باورهای دینی وارد شده است؟ در بین دیدگاه های مختلف در مورد عقلانیت باورهای دینی، برخی به نا معقول بودن گزاره های دینی و کنار گذاشتن آن ها حکم کرده اند و برخی دیگر به معقول بودن آن ها معتقد هستند. مکتب پراگماتیسم یکی از دیدگاه هایی است که به معقول بودن باورهای دینی حکم داده است. محور اصلی تفکر پراگماتیسم سودمندی در عمل است و از طرفی معتقد است در انتخاب باورهای دینی سودمندی فراوانی برای افراد وجود دارد و همین باعث می شود با وجود نبودن دلایل متقن برای آن ها، انتخاب آن ها، انتخابی عقلانی محسوب شود و هم چنین کنار گذاشتن آن ها و موضع لا ادری گرفتن نسبت به آن ها را نا معقول می دانند. بلیز پاسکال و ویلیام جیمز از جمله فیلسوفانی هستند که با تفکر پراگماتیستی خود در این زمینه، حکم به عقلانی بودن باورهای دینی داده اند. البته علاوه بر جیمز و پاسکال در اینجا تفکر پیرس را به عنوان موسس این مکتب و کسی که بنیان گذار تفکر پراگماتیستی است بررسی خواهیم کرد، هرچند که او طریق درست شناخت خداوند، را توجه به درون می داند و تفکر او در این زمینه فارغ از تمامی اندیشه های پراگماتیستی است.